St. Patrick’s Day werd St. Stephen’s Day
Stephen Roche wint Triple Crown
1987 bracht een reeks minder fraaie gebeurtenissen. De ferryboot, Herald of Free Enterprise, kapseist in Zeebrugge. Irak en Iran waren toen al geen vrienden en ‘The Iron Lady’ blijft nog even op post. In ons land kampt premier Martens met stilaan chronische evenwichtsproblemen. Ik slalom zorgeloos op mijn kinderfietsje tussen deze gebeurtenissen door. Mij ook nog niet bewust van de voor velen belangrijkste bijzaak ter wereld, ‘koers’. Zij die toen wel al dat bewustzijn hadden, weten dat 1987 hét jaar van de Ierse renner Stephen Roche was.
In Paris-Nice valt Roche nog net naast het podium. De eindwinst gaat, voor het zesde opeenvolgende jaar, naar zijn landgenoot Sean Kelly. Met winst in de Ronde van Romandië lijkt Stephen Roche klaar voor die andere ronde, die van buurland Italië. Tussendoor wint Johnny Logan met ‘Hold me now’ voor Ierland het Eurovisiesongfestival in Brussel.
Visentini lacht groen
Stephen Roche trekt naar de Giro, waar hij het kopmanschap deelt met de Italiaan Roberto Visentini. In de praktijk is voor de ploeg Visentini de enige numero uno. Visentini had na de 13de etappe de roze leiderstrui overgenomen van Roche. Twee dagen later legt Roche de basis voor zijn eerste en enige eindoverwinning in de Giro. Een etappe over meer dan 200km met heel wat stevig klimwerk. Roche geraakt weg met een groepje en neemt vrij snel 7 minuten voorsprong op de groep Visentini. In de laatste 10km verliest de onfortuinlijke Roberto nog eens 6 minuten. Roche opnieuw in het roze. Binnen zijn team kon Roche maar op weinig begrip rekenen. Een woedende Visentini en een juichende Roche die avond in Sappada. In Italië hoort een Italiaan te winnen. Roche mocht ook niet met de pers praten en zo kreeg de ploegleiding vrij spel om de lastercampagne tegen zijn persoon te orchestreren. De volgende dag werd Roche geconfronteerd met rijst- en wijnspuwende tifosi, opgejut door de polariserende berichtgeving in de Gazzetta dello Sport. Visentini zal de Giro uiteindelijk niet uitrijden en Roche behaalt zijn eerste kroon.
Drie weken na zijn Girowinst staat hij aan de start van wat zich op papier, met 26 etappes en 4500km, aankondigt als een uiterst zware Tour. Om mentaal en fysiek optimaal te recupereren, rijdt Roche in die weken nauwelijks met de fiets. De winnaars van de voorbije twee jaar, Bernard Hinault en Greg LeMond, zijn er dat jaar niet bij. In de eenentwintigste rit van Le Bourg-d’Oisans naar La Plagne met onderweg de Galibier, Telegraphe en Madeleine vliegen de Colombianen er meteen stevig in. De aanval is de beste verdediging zo denkt Roche en in de vallei ziet hij dat zijn dichtste rivaal voor de gele trui, de Spanjaard Pedro Delgado, geen ploegmaats mee heeft. Een dag eerder was Roche in de rit met aankomst op Alpe d’Huez zijn trui verloren aan Delgado.
Roche rijdt met enkele anderen de Madeleine naar boven, maar Delgado heeft door dat de Ier niet super is en valt zelf aan. Hij neemt al snel anderhalve minuut voorsprong. Roche gaat met de moed der wanhoop op jacht naar Delgado. Uiteindelijk strandt hij, in de mist, op 4 seconden van El Conquistador. Na de tijdrit op de voorlaatste dag herovert Roche het geel van Delgado en rijdt de volgende dag onbedreigd als eindwinnaar over de Champs-Élysées. De tweede grote vis is binnen.
Guinness World Record
1987 Wereldkampioen Villach – Stephen Roche
Het WK wordt op 6 september georganiseerd in het Oostenrijkse Villach. Vooraf aangekondigd als een wereldkampioenschap voor sprinters. Slechts 86 renners uit 26 landen starten voor een wedstrijd over een afstand van 276km. De weersvoorspellingen beloven een warme en zonnige dag. Condities waarin Roche zichzelf minder kans geeft. Het weer in Villach had die dag gelukkig veel weg van een mooie Ierse zomerdag met frisse temperaturen en de godganse dag regen. Sowieso zou hij zijn wedstrijd rijden in dienst van Sean Kelly. Topfavorieten bij de bookmakers zijn de Italianen Guido Bontempi en Moreno Argentin. Die laatste was een jaar eerder de beste op het WK in Colorado (VS). De wedstrijd komt traag op gang en blijft tot diep in de finale op slot. Dit verloop is in het nadeel van Sean Kelly en speelt in de kaarten van sprinters als Guido Bontempi en Eric Vanderaerden
Heel wat tifosi steken de grens over om hun landgenoten aan te moedigen. De ‘azzurri’ delen een eerste speldenprik uit met een aanval van Moreno Argentin. Zo wordt de negentiende ronde afgelegd met een gemiddelde van bijna 46 km/u. Doordat een vrij grote kopgroep tot diep in de finale samenblijft, krijgen verrassingsaanvallen meer kans. De favorieten hebben het minder in de hand. De ene vluchtpoging wisselt nu de andere af. Bij het einde van ronde eenentwintig wordt onze landgenoot Jef Lieckens ingelopen en de Nederlander Erik Breukink doet de sprong voorwaarts. Met nog twee rondes te gaan, proberen de Deen Kim Andersen en de Fransman Martial Gayant tevergeefs naar Erik Breukink toe te rijden. Theo Van Vliet en Adrie Van der Poel doen keurig afstopwerk. Het zijn de Belgen, in dienst van sprinter Vanderaerden , samen met de Italianen en de Fransen die het kopwerk doen in de groep.
Thomas Wegmuller springt weg op zoek naar Breukink. Daarop demarreren Sean Kelly en Stephen Roche langs de rechterkant van de weg. De anderen proberen mee te gaan. Breukink wordt ingehaald. Een nieuwe kleinere achtervolgende groep vormt zich. Onder hen onder meer Fernandez, Rolf Sörensen, Steven Rooks, Steve Bauer, Theo Van Vliet en Marc Madiot. Ook de regerende wereldkampioen Moreno Argentin is mee. Samen gaan ze de laatste 10km in. Als een ware kampioen laat Kelly zich even afzakken om te kijken wie allemaal mee is. Ook de Zwitser Jorg Müller komt aansluiten. Stephen Roche heeft al de ganse dag elke vlucht teruggenomen in dienst van Sean Kelly. Wanneer Rolf Sörensen en Van Vliet op de laatste helling proberen weg te glippen, is het Roche die het gat dichtrijdt. Er komt onmiddellijk een tegenaanval van Breukink en dan weer Van Vliet.
Uiteindelijk vormt zich een kopgroepje met Sörensen, Rooks, Winterberg, Gölz en Roche. Op het moment dat de anderen op het punt staan om aan te sluiten, gaat Roche aan. Niemand heeft een antwoord klaar, de vogel is gaan vliegen. De Ier wint voor Argentin en Fernandez. Sean Kelly steekt als vijfde ook de armen in de lucht wanneer Roche over de meet komt.
Naast Merckx is Roche tot op vandaag de enige renner die er in slaagde om de triple crown; Tour, Giro en WK te winnen in één en hetzelfde seizoen. Voor heel even lijkt St. Stephen’s Day op 6 september, de nieuwe Ierse nationale feestdag.
What’s Another Year?
In de jaren erna wint hij nog wel de Ronde van het Baskenland, de Vierdaagse van Duinkerke en een etappe in de Tour. Hij zal echter nooit meer het niveau halen van zijn wonderjaar. In ’93 hangt hij zijn fiets aan de haak.
De echo van die gloriedagen is soms nog hoorbaar in de vele pubs die Dublin rijk is.
Hold me now. Make believe this moment’s here to stay.