Freddy’s wonderjaar met enkel wat tapas voor zijn Spaanse uitdagers

Toen rennersvrouwen nog herleid werden tot minestronemeisjes en menselijke wassalons, heeft een middenstandszoon uit Lombardsijde zijn plaats in het peloton veroverd. Drieënveertig jaar geleden staat hij aan de start van de Vuelta. Zeven maanden eerder heeft hij in de hak van Italië op overtuigende wijze zijn eerste wereldtitel gewonnen. Daarmee is de smet van het WK in Montjuich ‘73 wat uitgeveegd. Die andere protagonist van Montjuich, Eddy Merckx, is in 1977 niet meer de Kannibaal van weleer en rijdt zoals steeds, de Vuelta niet. Enkel in ’73 verkiest hij de Vuelta boven de Tour en jawel, Eddy wint.

De 25 jarige Freddy Maertens is in ‘77 niet te stoppen. Hij wint meteen zijn eerste Gent-Gent voor Jan Raas die drie weken later zijn grote internationale doorbraak kent met winst in Milaan Sanremo.

Begin maart wint Maertens de proloog, 4 etappes en het eindklassement van Paris-Nice. Eind maart voegt hij daar vier etappes en het eindklassement in de Catalaanse week aan toe. Met een derde plaats in Paris-Roubaix en vijfde in Luik-Bastenaken-Luik, is ook april goed gestart voor Lippe Maertens.
De Ronde van Vlaanderen heeft hij dat jaar ook altijd gewonnen. De heren koerscommissarissen beslissen hier echter anders over. Voor hij kilometerslang Roger De Vlaeminck in een zetel naar Meerbeke brengt, krijgt hij te horen dat hij gedeclasseerd is wegens een niet-reglementaire fietsenwissel op de Koppenberg. Maertens dringt niet meer aan en De Vlaeminck wint makkelijk in de spurt.

Op 26 april, je leest het goed, gaat de 32ste editie van de Vuelta van start. De Ronde van Spanje is dat jaar niet loodzwaar en het deelnemersveld mist enkele grote namen. Bovendien staan er slechts 69 anderen aan de start in Dehesa de Campoamor. Wat voor alle duidelijkheid niets afdoet van Maertens’ prestatie. Na winst in de proloog over 8 km, gesneden koek voor deze hardrijder, wordt hij uiteraard leider in het algemene klassement. Hij staat die plek niet meer af.

Na de proloog wint hij ook de volgende twee ritten. In Benidorm moet hij de zege laten aan de Nederlander Fedor de Hertog. De champagne is nooit ver weg bij Maertens. De volgende dag deelt hij in de vreugde wanneer zijn ploeg- en trainingsmaat Michel Pollentier de tijdrit wint.

Na vertrek uit het Blankenberge aan de Costa Brava, zet Maertens zijn zegereeks verder. Van Benidorm tot in Salou is Freddy aan het feest. Met vijf etappezeges op rij, kan stilaan niemand hem meer die oranje leiderstrui ontnemen.

Bij de volgende etappe met aankomst in Barcelona pikt de Nederlander Cees Priem zijn ritje mee. Een dag later, op 7 mei, wint Maertens in de voormiddag de tijdrit over net geen vier kilometer. In de namiddagetappe is hij de beste op die vervloekte Montjuich.

Is er dan niemand die dit onderonsje van de Lage Landen weet te verstoren? Oh jawel, we krijgen nog één Italiaan en een kwartet Spanjaarden die ieder een rit winnen. Met daartussen nobele onbekenden zoals Luis Ordiales. Waar waren de grote Iberische namen gebleven? De ster Luis Ocaña doofde stilaan uit en Joaquim Agostinho was niet op de afspraak.

Niet alleen langs de kant van de weg, maar ook op de fiets zijn het Basken die het meeste weerwerk boden, Domingo Perurena en Miguel Maria Lasa. De twee rasklimmers zullen uiteindelijk ook hun meerdere moeten erkennen in Maertens. Miguel Maria Lasa wordt in de eindstand tweede op bijna drie minuten.
Met 17 Spanjaarden in de top 25, waarvan 6 in de top tien. Een mooie collectieve prestatie dat wel. Wie anders dan de betreurde Gerrie Knetemann verwoordde het treffend. “Op de streep liggen de prijzen en daar ligt ook de waarheid.” Maertens wint uiteindelijk dertien van de eenentwintig ritten en pakt zo overtuigend de eindzege in de Vuelta, met de puntentrui als toemaatje.

Drie Belgen verdienen nog een eervolle vermelding. Mannen met namen waardoor ze evengoed ook jouw oud-turnleraar of leerkracht biologie hadden kunnen zijn. Benny Schepmans werd vierde in het puntenklassement en Ludo Loos mocht net mee op het podium voor het bergklassement. Michel Pollentier wordt zesde in deze Ronde van Spanje.

Ook bij Maertens blijft het steken op één deelname met eindoverwinning. En dan te bedenken dat Maertens de Vuelta eigenlijk reed als voorbereidingskoers op de Giro.

In de Giro lijkt hij dat jaar niet te stoppen met winst in de proloog en 6 ritten. Een jammerlijke val in de rit met aankomst in Mugello, maakte een einde aan de zegereeks. In de massaspurt probeert hij Rik Van Linden langs rechts te remonteren, maar die doet de deur dicht. Maertens valt en zijn pols en carrière zijn gebroken.

Wat volgt zijn jaren van vertwijfeling en verval met een onwaarschijnlijke verrijzenis in 1981 waarin een te corpulente Freddy met 5 ritten en de puntentrui in de Tour zichzelf terug op de borst mag kloppen. In de weken voor het WK in Praag speelt Maertens verstoppertje, maar traint als een bezetene. In augustus moeten Saronni en Hinault de duimen leggen voor een imposante Maertens. De tweede wereldtitel is binnen. Daarna is het echter terug naar af.

Maertens heeft nog steeds het record voor het aantal overwinningen in een Ronde van Frankrijk en een Ronde van Spanje.

Waar er in 1977 amper aankomsten bergop waren er dat in 2017 maar liefst negen. Opvallend is ook dat er in 2007 op de derde dag al een bergrit op het programma stond in Andorra la Vella. Met ook nog eens 500 km meer dan in ‘77, mogen we terecht spreken van een zware Vuelta. Zoektocht naar spektakel in het moderne wielrennen?

Laat de Vuelta, de tapas en cava maar komen, dan toasten we zoals elk jaar op het fenomeen Maertens.